“Hoe past de werkelijkheid van het besturen van een instelling binnen de kaders van de Governance Code Cultuur?”
Tafelgenoot Tuinkamersessie #9
Dinsdag 10 december vond de laatste Tuinkamersessie van 2019 plaats. Spreker Jacqueline Stolmeijer-Arends, initiator van Platform Governance in Cultuur leidde de sessie in. Zij is momenteel bezig met een onderzoek naar de rol van governance binnen kleine en middel-kleine podiumkunst instellingen met een bestuur-model. Met de aanwezige Tafelgenoten, zakelijk en artistiek leiders, beleidsmedewerkers, directeuren en/of actief als lid van een raad van toezicht of bestuur bij een culturele instellingen, gingen we hier vervolgens over in gesprek.
Jacqueline gaf een toelichting op de verschillende fasen waarin een organisatie zich kan bevinden en hoe daarin de rol van het bestuur kan verschillen. Vragen als ‘Wat is actief en kwalitatief besturen?, “Op welke wijze geven besturen daaraan invulling? en ‘Hoe past de werkelijkheid binnen de kaders van de GCC 2019?’ waren vragen die aan bod kwamen.
Maatschappelijke doelstelling
# … rijkt bijna altijd verder dan het maken van ‘het product’ alleen; zo kunnen producties bijvoorbeeld als doel hebben de huidige maatschappij een spiegel voor te houden.
# … is voor sommige bestuursleden een dimensie, die ze wellicht in hun reguliere baan niet vinden, en daarom een reden zich aan een culturele organisatie te verbinden.
# … wordt belangrijk gevonden omdat culturele organisaties vaak gesteund worden door publieke subsidie,
# …. draagt bij aan het aanscherpen van de gedachten over de kern van de organisatie en haar toekomstvisie.
# … vraagt om kritische bevraging directeur en uitwisseling bestuur-directie om missie te realiseren.
Aandachtspunten
# Kies het besturingsmodel dat bij je past. Het raad-van-toezicht-model is geen verplichting ondanks het feit dat de GCC 2019 is ingericht naar het RvT model.
# Het bestuur-model is in te vullen zoals het past bij de fase waarin jouw organisatie zich bevindt.
# Verfijning bestuur-model is meer nodig dan opschaling naar raad-van-toezicht-model.
Tips voor overheden en overstijgende instellingen
# Wees kritisch op gebruik besturingsmodel door culturele instellingen. Raad-van-toezicht-model uit GCC 2019 wordt opgevat als ultiem doel terwijl het niet voor elke organisatie werkbaar en/of gewenst is.
# Is de stichting voor culturele instellingen ook echt de gewenste rechtsvorm? De stichting laat veel vrijheden voor een culturele instelling, maar zou een eigen rechtsvorm voor culturele organisaties in plaats van de stichtingsvorm een optie zijn? Interessant is in dit kader de ontwikkeling van de BVm, een nieuwe rechtsvorm voor sociale ondernemingen. (zie tool over keuze besturingsmodellen)
Het onderzoek over de rol van het bestuur wordt begin april 2020 gedeeld via de website van Platform Governance in Cultuur.